از آموزش معماری تا خفه شدن کشور

شانزدهمین نشست بازآفرینی معماری ایرانی باهدف ارتباط مستقیم مسئولین ومعماران و جمع آوری ایده های معماران برای رسیدن به آینده مطلوب در زمینه معماری با حضور اساتید بجسته معماری ایران در حوزه هنری برگزار شد.

 در این نشست مهندس محمد مهدی محمودی دارای مدرک D.P.L.G. معماری از U.P.A تولوز – فرانسه و عضو هیئت علمی و استادیار دانشکده معماری پردیس هنر های زیبای دانشگاه تهران؛ نگاه به آینده معماری را وابسته به اوضاع معماری امروز دانست وهمچنین  وضعیت معماری وشهرسازی امروز را بسیار هماهنگ با اوضاع جامعه قلمداد کرد.

این استاد  دانشگاه با اشاره به روش تدریس اشتباه معماری در دانشگاه ها، مرگ معماری وشهرسازی ایران را همزمان با آکادمیک کردن این رشته در کشور دانست وی فاصله گرفتن معماران از جامعه وباور بیش از حد به خود را، یک آسیب جدی در معماری امروز بشمار آورد به طوری که معماران از سال 1317 تا به امروز به دودسته تقسیم شده اند، معمارانی که به معماری گذشته باور دارند وافراطی اند واز سوی دیگر معمارانی که با سفر به غرب، معماری آنجا را بدون توجه به فرهنگ وجغرافیا در شهر های این مرز وبوم پیاده می کنند.

 عضو هیئت تحریریه مجله معماری و شهرسازی؛ یکی از رسالت های معماری را در بالا بردن سطح جامعه دانست که از نظر وی معماری در عین حال که علمی است باید سطح جامعه را آگاه کند به طوری که اهالی اصفهان بیش از دیگر شهرها به دلیل نقش معماری در زندگی شخصی اشان از این آگاهی برخوردارند.

محمودی در آخر قبول ضعف معماران از سوی خودشان وبررسی معماری گذشته وامروز را در مسیر آینده معماری بسیار موثر دانست وگفت؛ برای آینده باید گذشته وامروز را بررسی کرد، باید قبول کرد که ما معماران وشهرسازان در به وجود آوردن اوضاع معماری امروز مقصر هستیم خودمان بناهایی می سازیم که عمرشان کوتاه تر از خودمان است واین در معماری جای تأسف دارد. در ادامه نشست دکتر رضا بهبهانی دارای درجه دکترای معماری از دانشگاه فلورانس ایتالیا، مدیر اسبق بازنگری طرح تفضیلی منطقه یک تهران واستاد دانشگاه؛ حضور جوانان را در مسیر تدوین سند بسیار مهم دانست وتغییر در معماری را از زمان گسست میان معماری سنتی ومدرن به دلیل تغییر در ابزار معماری همانند ورود آهن در بناها بشمار آورد وی همچنین معماری را وابسته به اوضاع جامعه دانست که شمایل یک جامعه را می سازد.

 استاد داراب دیبا، دکترای معماری از دانشگاه لیژبلژیک، هیئت علمی دانشکده هنر های زیبای پاریس ومدرس مدعو دانشگاه ام آی تی و هاروارد از دیگر میهمانان در این نشست بود که در پاسخ به این سوال که معماری آینده را چگونه می بینید گفت؛چهل سال است که این بحث را انجام می دهیم به دنبال رسیدن به راه حلی در معماری، کشور ما در صحنه جهانی با نگاهی بالا وبا ارزش دیده می شود واین اتفاق مدیون سطح آموزش عالی است چرا که سطح تفکر را در جامعه بالا برده است واین خود دلیل منطقی است که در آینده مملکت ما جزء ممالک بسیار خوب در جهان خواهد بود ولی از لحاظ تخصص نیروی انسانی بسیار ضعیف عمل می کند چرا که ما آموزش را در کنار مهارت قرار ندادیم واین موضوع در معماری عامل رکود شده است

این استاد دانشگاه گزینش اساتید را در دانشگاه ها بسیار نامطلوب دانست وگفت؛ شایسته سالاری در انتخاب اساتید معماری در دانشگاه ها بسیار کمرنگ شده است چرا که انتخاب اساتید در دانشگاه های دولتی صرفاًبه دلیل عقاید سیاسی و… کار اشتباهی است که باید مورد توجه قرار گیرد البته در دانشگاه آزاد، آزادی انتخاب اساتید بیشتر است که در مقابل به همان میزان هرج ومرج در این دانشگاه فراوان است.

 کشور با تراکم در حال خفه شدن است

دکتر داراب دیبا در ادامه، مشکل تراکم را عامل خفگی شهر ها دانست وتصریح کرد؛ عامل دیگری که باید در تدوین سند مورد توجه قرار گیرد وضع نابسامان تراکم در شهرهاست به گونه ایی که می توان این ادعا را داشت که کشور ما با تراکم در حال خفه شدن است، به طوری که فرد پولدار می تواند آسمانخراش بسازد واینگونه بنای شهروند دیگر در سایه ومحروم از نور آفتاب قرار می گیرد و از سوی دیگر شمایل شهر بزرگ وکوچک می شود وعاقبت شهری داریم با معماری کمدی، مثل تهران این روزها.

استاد دیبا در آخر ضمانت اجرایی را در تهیه سند از سوی دست اندر کاران این کار واجب دانست.

 در ادامه دکتر علی­اکبر صارمی:دكترای معماری از دانشگاه پنسیلوانیا امریكا عضو كانون مهندسان معمار دانشگاه تهران با اشاره به چهار محور در نظرات اساتید شرکت کننده در نشست یعنی چشم انداز معماری آینده،کمیت ساخت،کیفیت ساخت وآموزش ،تصمیم گیری دولت را در کمیت معماری امری طبیعی ودر کیفیت امری مخرب دانست و گفت؛ کمیت در ساخت وساز از مسئولیت های دولت است ولی کیفیت در دست نخبگان معمار، هنر معماری نباید در دست حکومت باشد. همچنین در آموزش نیز دولت می تواند در کمیت آموزش همانند تعداد واحدهای دانشگاهی دخالت کند ولی در امر کیفیت آموزش باید سیاست آزادی در علم را در راهکارهای خود قرار دهد چرا که کیفیت آموزش نباید به عهده دولت باشد.

 رئیس هیات مدیره مهندسین مشاور تجیر در ادامه تراکم فروشی را در شهر به فروش زندگی شهروندان نسبت داد وگم شدن بناهایی با معماری قابل قبول را، میان این همه بنا وساختمان امری طبیعی دانست وگفت؛ فروش شهر با سند طرح تفضیلی که باید بازنگری شود امری غیر قانونی است که باید مقابل آن ایستاد.

صارمی در آخر با اشاره به مفهموم ایرانی- اسلامی در معماری، ارزیابی مفهومی آن را برعهده متخصصین معمار گذاشت که حکومت نباید در آن دخالتی داشته باشد چرا که درآن زمان معماری ایرانی – اسلامی به ظاهر بنا خلاصه می شود همچنین این استاد دانشگاه برنامه ریزی درسی را توسط خود دانشگاه ها  عامل رقابت میان دانشگاه ها دانست که می تواند در امر آموزش بسیار موثر واقع شود.

باید بدانیم که مهمترین اصل در معماری تکنیک درست ساخت است که معماران باید بیش از هر چیز به آن بها دهند.

  مهندس حسین شیخ زین­الدین،كارشناسی ارشد معماری از دانشكده هنرهای زیبا دانشگاه تهران 1346،دریافت نشان پیرنیا و مدیرعامل و عضو هیات مدیره مهندسان مشاور باوند؛ نگاه به تمدن معماری را در آینده معماری غیر قابل انکار دانست وهمچنین ورود مفاهیم مدرن در تمدن ایران را عامل اختلافات بسیار در زمینه های مختلف جامعه بشمارآورد.

وی اصل تکنیک را با توجه به معماری تاریخی ایرانی مهمترین اصل دانست که معمار بیسواد آن زمان را به بزرگترین معمار  تبدیل کرد،به طوری که آثارش مورد استقبال معمارهای امروزی است، بنابراین باید بدانیم که مهمترین اصل در معماری تکنیک درست است که معماران باید بیش از هر چیز به آن بها دهند.

در آخر مهندس نادر ناصرالمعمار:كارشناس ارشد معماری از دانشکده هنر های زیبای دانشگاه تهران عضو انجمن مفاخر معماری ایران ومشاور اسبق رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی كشور؛با پرداختن به نقش آموزش در معماری که عامل خلاقیت وفکر کردن در این زمینه  است را از سوی مدیریت های شهری بسیار مهم دانستند و اصلاحات در آموزش را که نقطه اشتراک تمامی معماران در این نشست بود، از ارکان مهم شرایط مطلوب معماری آینده بشمار آورد.

 وی همچنین توجه بیش از پیش دولتمردان به معماری ودرک درست ازمعماری امروز  را به همراه واگذاری تصمیم گیریهای نهایی به دست افراد متخصص در حوزه معماری را یکی دیگر از ارکان مهم رسیدن به شرایط مطلوب معماری دانستند.

گفتنی است شانزدهمین نشست ازسلسله نشست های معماری، به همت بنیاد معماری انقلاب اسلامی و مشارکت موسسه مطالعات راهبردی معماری ایران دیروز بعدظهر 13 دی ماه برگزار شد